w 2021 roku rząd polski wprowadził ograniczenie ulgi abolicyjnej do kwoty 1360 zł. Ulga ta przysługuje odliczeniu w deklaracji rocznej PIT i ma znaczący wpływ na opodatkowanie dochodów z pracy najemnej wykonywanej za granicą. Oznacza to, iż Polacy pracujący za granicą muszą zapłacić podatek w Polsce od uzyskanych dochodów? W poniższym artykule spróbujemy odpowiedzieć na wyżej postawione pytanie.

Ogólnym celem rozwiniętych systemów podatkowych jest unikanie podwójnego opodatkowania. Państwa, poprzez podpisywanie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania chronią swoich obywateli przed niepożądanymi sankcjami podatkowymi. W zależności od rodzaju podpisanej umowy stosuje się dwie metody unikania podwójnego opodatkowania:
1) metoda wyłączenie z progresją, która polega na wyłączeniu z podstawy opodatkowania dochodów osiągniętych za granicą, a następnie dla ustalenia stawki podatku od pozostałych dochodów (podlegających opodatkowaniu w Polsce), stosuje się stawkę podatku właściwą dla całego dochodu, tzn. łącznie z dochodem osiągniętym za granicą; taki rodzaj korzystnej metody przewidują np. umowy z Danią, Francją i Niemcami.
2) metoda odliczenia proporcjonalnego oznacza, iż dochód osiągnięty za granicą jest opodatkowany w Polsce, ale od należnego podatku w Polsce odlicza się podatek zapłacony za granicą; taki rodzaj niekorzystnej metody jest stosowany mi.in. z Holandią i Stanami Zjednoczonymi.

Z praktyki wynika, iż metoda wyłączenia z progresją jest korzystniejsza niż metoda odliczenia proporcjonalnego, która w rezultacie może prowadzić do dopłat do podatku dochodowego. Ten negatywny efekt wyliczeniowy jest obecnie zniewelowany poprzez ulgę abolicyjną bazowaną na art. 27 g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Czym jest ulga abolicyjna?
Ulga abolicyjna jest więc wyrównaniem niekorzyści wynikających z zastosowania metody odliczenia proporcjonalnego, które należałoby ponieść, gdyby te dochody zostały rozliczone metodą wyłączenia z progresji. Jest więc różnicą w wyliczeniach podatku przy zastosowaniu dwóch wyżej wymienionych metod unikania podwójnego opodatkowania. Ostateczna wysokość podatku płaconego w Polsce będzie zatem taka sama jak przy zastosowaniu metody wyłączenia z progresją.
Jeżeli ulga abolicyjna zostanie zniesiona, wówczas możliwy negatywny efekt wyliczeniowy wynikający z zastosowania metody odliczenia proporcjonalnego może być odczuwalny dla osób pracujących za granicą.

Czy zniesienie ulgi abolicyjnej może spowodować konieczność płacenia dodatkowego podatku w Polsce?

Odpowiedz na powyższe pytanie, zależy od sytuacji podatnika. Analizę należy zacząć od kwestii: Czy dana osoba jest rezydentem podatkowym w Polsce? Jeśli tak, wówczas Polska ma nieograniczone prawo podatkowe, a zatem może pobierać podatek od całości dochodów. Jeśli nie, wówczas Polska ma ograniczone prawo podatkowe i może pobierać podatek od dochodów uzyskanych tylko w Polsce. Na temat ustalenia rezydencji podatkowej pisaliśmy w naszym wcześniejszym artykule, który znajduję się na poniższym linku:
https://fachwork.eu/artykuly/co-oznacza-rezydencja-podatkowa-w-holandii/.

Zastanówmy się nad konsekwencjami zniesienia ulgi abolicyjnej dla osób będących rezydentami podatkowymi Polski, którzy pracują w Holandii. Jak wyżej było ujęte Polska ma podpisaną umowę unikania podwójnego opodatkowania z Holandią bazowaną na metodzie niekorzystnej, czyli metodzie odliczenia proporcjonalnego. Podatek na terenie Holandii w roku 2020 do kwoty €34712 wynosi 9,7% (kwota na ubezpieczenia społeczne to kwota 27,65%, co daje razem z podatkiem stawkę 37,35%). W Polsce natomiast podatek wynosi 12% do kwoty 120 000 PLN, a powyżej 32%.

Resumując podatek na terenie Holandii do kwoty € 34712, jest znaczniej niższy niż w Polsce, gdyż w roku 2020 wynosi 9,7%. Pozostałe kwoty pobierane z wypłat na terenie Holandii to kwoty na ubezpieczenia społeczne. Zniesienie ulgi abolicyjnej może doprowadzić do konieczności dopłat wynikających z niższych podatków na terenie Holandii. Jednakże należy również pamiętać, iż osoba pracująca za granicą ma prawo do pomniejszenia przychodów osiągniętych za granicą o kwotę odpowiadająca 30% równowartości diety z tytułu podróży służbowej za granicę. Ponadto od dochodów można odliczyć kwotę zapłaconych bądź potrąconych składek na ubezpieczenia społeczne.

Reasumując, zniesienie ulgi abolicyjnej może mieć negatywny wpływ na wyliczenia podatku dochodowego. Jednakże każdy pracujący nadal będzie miał prawo do powyżej opisanych diet i odliczeń, które w znacznym stopniu powinny zniwelować niekorzystne konsekwencje.
Natomiast osoby posiadające rezydencję podatkową w Holandii nie powinny odczuć  w ogóle ewentualnych zmian w polskim prawie podatkowym.